พิกัด    นำทาง 

         วัดคูหาสวรรค์พระอารามหลวงประจำจังหวัดพัทลุง เป็นอีกหนึ่งศาสนสถานที่ความสำคัญในประวัติศาสตร์ของชาติและของจังหวัดพัทลุง ตัววัดตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของเชิงเขาหัวแตก ตำบลคูหาสวรรค์ ในเขตเทศบาลเมืองพัทลุง ชาวบ้านเรียกว่า “วัดคูหาสูง”หรือ“วัดสูง” ไม่มีหลักฐานแน่ชัดว่าสร้างเมื่อใดแต่สันนิษฐานว่าน่าจะสร้างขึ้นในสมัยกรุงศรีอยุธยาราว ๆ พุทธศตวรรษที่ 13-15 

ภายในวัดมีบรรยากาศร่มรื่น บริเวณเชิงเขาด้านหลังเป็นที่ตั้งของ "ถ้ำคูหาสวรรค์" ชาวบ้านจะเรียกว่า "ถ้ำน้ำเงิน" หรือ "ถ้ำพระ"

3

      ภายในวัดมีถ้ำที่สำคัญคือถ้ำคูหาสวรรค์ หรือถ้ำน้ำเงินหรือถ้ำพระ ภายในถ้ำยังขุดพบกรุพระขนาดใหญ่ มีอายุราวพุทธศตวรรษที่ 12-15 ทั้งยังมีพระพุทธไสยาสน์องค์ใหญ่ 1 องค์ มีความยาว 12 เมตร หน้าตักกว้าง 3.70 เมตร สูงประมาณ 6 เมตร สันนิษฐานว่าสร้างมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา ตลอดถึงมีพระพุทธรูปปูนปั้นเรียงแถวเป็นระเบียบทางด้านทิศเหนือ ทิศใต้และทิศตะวันตกรวมได้ 37  องค์ พระพุทธรูปเหล่านี้ตามประวัติว่าพระมุนี (สมเด็จพะโคะหรือหลวงพ่อทวด เหยียบน้ำทะเลจืด) ได้ร่วมกันสร้างขึ้นในสมัยอยุธยา จำนวน 20 องค์ ต่อมาสมัยรัตนโกสินทร์ได้รับการบูรณะและต่อเติมพระพุทธรูปขึ้นอีก 17 องค์

w5

วัดคูหาสวรรค์เป็นวัดที่พระมหากษัตริย์และเชื้อพระวงศ์ของไทยเสด็จอยู่เสมอมา ดังปรากฏพระปรมาภิไธยที่สลักไว้ที่เพิงหน้าถ้ำ ดังนี้

1.พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 (จปร.)  จารึกในปี ร.ศ. 108 หรือ พ.ศ. 2432 

2.พระปรมาภิไธยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 (ปปร.)  จารึกเมื่อวันที่ 25 มกราคม พ.ศ. 2471

3. พระปรมาภิไธยพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ 9  (ภปร.)

4.สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่ 9 (สก.) จารึกเมื่อวันที่ 17 มีนาคม พ.ศ. 2502

5.นอกจากนี้บนผนังถ้ำยังมีจารึกพระนามาภิไธยของสมเด็จพระอริยวงษาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (วาสน์ วาสโน) สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ 18 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์

       

         พระอุโบสถวัดคูหาสวรรค์ ตามความในหนังสือทำเนียบวัดจังหวัดของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และเด็จพระนางเจ้าสิริกิตติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง พร้อมด้วยสมเด็จพระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี ได้เสด็จพระราชดำเนินมาประกอบพิธียกช่อฟ้าพระอุโบสถวัดคูหาสวรรค์ เมื่อวันที่
10 ก.ย. 2520  สำหรับพระประธานในพระอุโบสถนั้น สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนี พันปีหลวง (พระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่ 5) ได้พระราชทานมาพร้อมพระพุทธรูปยืน ซ้ายขวา อีก 2 องค์ พระประธานในพระอุโบสถของวัดคูหาสวรรค์นั้นสวยปานองค์พระวิษณุกรรมรังสรรค์ องค์พระสร้างมาจากทองคำประมาณ 60 เปอร์เซนต์ 

     

 

  พระพุทธบาทจำลอง ตั้งอยู่บนไหล่เขาด้านบนของถ้ำพระ สูงขึ้นไปประมาณ 60 เมตร สร้างโดยนายฮวดและนางขิ้ม แซ่สอ เมื่อปี พ.ศ. 2471 ตรงจุดนี้สามารถมองเห็นทัศนียภาพของเมืองพัทลุงได้อย่างสวยงาม 

     

 

ถ้ำนางคลอด

      ถ้ำนางคลอด ตั้งอยู่ใกล้ประตูวัดทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ นับจากประตูวัดไปทางทิศเหนือประมาณ 80 เมตร ถ้ำออกแบบโดยพ่อท่านคล้าย ซึ่งสวยงามวิจิตรพิสดารมาก ปากถ้ำสร้างเป็นอาคารไม้ เสาทาสีแดง หลังคาฉาบปูน แบ่งเป็นห้องลดหลั่นต่างระดับกันหลายห้อง ภายในห้องต่าง ๆ มีประติมากรรมปูนปั้นภายในห้อง อาทิกลุ่มประติมากรรมรูปภิกษุ 4 องค์ ชักผ้าบังสุกุลจากโลงศพ กลุ่มประติมากรรมพุทธประวัติตอนเสด็จประทับ ณ ป่าเลไลยก์ กลุ่มประติมากรรมรูปพระยายมราชพิจารณาความดี ความชั่ว  ประติมากรรมรูปพระสังกัจจายน์ ประติมากรรมรูปเหมือนพ่อท่านคล้าย คูหาสุโย เป็นต้น สามารถเดินขึ้นทางบันไดจนถึงเพดานถ้ำ มีีรูปปั้นให้ชม ตั้งแต่ปากถ้ำ ซึ่งสะท้อนให้เห็นเอกลักษณ์ของการแต่งกาย ลักษณะการลงโทษผู้กระทำความผิดในสมัยก่อน ตลอดถึงการแสดงออกทางพุทธปรัชญาหลาย ๆ อย่าง เช่น ความร่มเย็น สงบ ความสว่างทางจิตใจ ซึ่งเมื่อเดินชมแล้วจะเกิดขึ้นโดยไม่รู้สึกตัว

             

 

วิหารหลวงพ่อทวด เหยียบน้ำทะเลจืด

วิหารอดีตเจ้าอาวาส

 

 บรรณณานุกรม 
ฐานข้อมูลท้องถิ่นภาคใต้
https://clib.psu.ac.th/southerninfo/content/1/ee29a5d9